Krzesła z giętego drewna są bardzo eleganckim i klasycznym dodatkiem. Nie każdy wie, że goszczą na rynku już od ponad 150 lat! Pasują idealnie do jadalni, a także do lokali usługowych typu kawiarnia lub cukiernia. Mają oryginalny kształt, uzyskiwany dzięki technice opatentowanej przez Michaela Thoneta w 1841 roku w Paryżu. Jaka była kariera tego typu krzeseł? Czy od razu zyskały uznanie i zostały docenione przez użytkowników? Oto krótka historia tego rodzaju krzeseł.
Pionier Michael Thonet i jego patent na meble z giętego drewna
Michael Thonet w latach 30. XIX wieku podjął prace nad konstrukcją mebli z giętego drewna. Próby rozpoczął od klejenia kilku warstw forniru. Pierwszy sukces odnotował już w 1836 roku. Gdy w 1837 roku zakupił fabrykę kleju, stał się bardziej niezależny – dopasował skład oraz właściwości spoiwa do potrzeb konstrukcyjnych swoich mebli.
Na targach w Koblencji w 1841 roku krzesła Thoneta zostały dostrzeżone przez księcia Klemensa Wenzela von Metternicha. Ten zaprosił go na swój dwór w Wiedniu. Stolarz przeniósł się tam z rodziną w 1842 roku. Pracował m.in. nad wystrojem Pałacu Liechtenstein oraz Pałacu Schwarzenberg. W 1849 roku założył własne przedsiębiorstwo, które kilka lat później powierzył synom.
W roku 1859 Thonet zaprojektował i wyprodukował Krzesło numer 14. Za ten projekt stolarz został wyróżniony złotym medalem na Światowej Wystawie w Paryżu w 1867 roku. To najsłynniejsze Krzesło 14, nazywane inaczej krzesło bistro lub Konsumstuhl Nr 14, jest najbardziej charakterystycznym meblem, jaki wyszedł spod jego ręki. Seryjna produkcja rozpoczęła się w roku 1865. Co ciekawe, krzesła były bardzo tanie, kosztowały mniej niż równowartość butelki wina. Być może ten fakt również miał wpływ na rozpowszechnienie tego modelu?
Meble z giętego drewna — jak powstają?
W produkcji krzeseł Thonet początkowo używał forniru klejonego warstwowo. Z biegiem czasu zaczął odchodzić od tego materiału, zastępując go bukowymi prętami. Proces modelowania i gięcia rozpoczynał się od zmiękczenia drewna nad parą wodną lub podczas gotowania. Następnie wkładano je do metalowych form i tak suszono. Dzięki temu zapobiegano odkształceniom oraz pękaniu materiału. Do wykonania mebli z giętego drewna Thonet najczęściej wykorzystywał buczynę. Jednak niektóre modele krzeseł były bardziej ekskluzywne. W 1850 roku zdobył brązowy medal za wykonanie z palisandru. Jednak to właśnie wykorzystanie drewna bukowego jest najbardziej charakterystyczne dla krzeseł nr 14.
Proces gięcia rozpoczyna się od selekcji materiału. Wybór odpowiedniego surowca jest kluczowy oraz determinuje osiągnięty efekt. Do produkcji używa się nie tylko buczyny, lecz także jesionu, olchy, orzecha i dębu. Jednak to drzewo bukowe ma najlepsze predyspozycje do gięcia.
Gdy materiał na krzesła jest już wybrany, następuje etap suszenia oraz obróbki termicznej. Po takim przygotowaniu umieszcza się drewno w specjalnych formach, struga lub toczy, aby uzyskać gotowe komponenty. Kolejnym etapem jest przygotowanie drewna do gięcia — poddaje się je działaniu pary wodnej pod ciśnieniem, w temperaturze 105 st. C. Po wyjęciu z pieca surowiec umieszcza się w metalowych strukturach, które pomagają uzyskać odpowiedni kształt.
Proces gięcia wymaga bardzo dużej precyzji oraz doświadczenia. Większość elementów jest robiona ręcznie, ponieważ w ten sposób możliwe jest uzyskanie najlepszych efektów. Źle naprężone i wygięte drewno może się połamać. Natomiast odpowiednie traktowanie obrabianego materiału umożliwia stworzenie ponadczasowego, solidnego i dobrego jakościowo wyrobu.
Jak wyglądały krzesła nr 14?
Projekt Krzesła nr 14 zakładał, że będzie to mebel tani i łatwo dostępny dla każdego. Ma bardzo prostą budowę, ponieważ składa się z tylko 6-8 elementów drewnianych, klejonych oraz wzmocnionych za pomocą wkrętów. Krzesło jest bardzo wygodne, lekkie oraz ładne. Odpowiednie w każdej epoce oraz dopasowane do dowolnego stylu. Eleganckie, dobrze dopracowane oraz praktyczne – tymi słowami określił ten model Le Corbusier, słynny przedstawiciel międzynarodowego modernizmu.
Tradycyjne Krzesło nr 14 zbudowane jest z giętego drewna bukowego oraz rattanowej plecionki. Thonet chciał, aby mebel był łatwy w dystrybucji oraz dostępny dla każdego. Dlatego stworzył projekt, który racjonalnie wykorzystywał materiały potrzebne do powstania krzesła. Dodatkowo elementy zostały tak zaprojektowane, że w skrzyni o objętości metra sześciennego mieściło się 36 krzeseł gotowych do złożenia. Montaż odbywał się dopiero w miejscu dystrybucji.
Dzięki seryjnej produkcji możliwe było dopasowanie krzeseł do preferencji klientów. Wtedy na rynku pojawiły się meble barwione, malowane, lakierowane lub wykończone politurą.
Meble z giętego drewna — podbój rynku
Krzesła z giętego drewna trafiły do serc klientów i stały się jednymi z najpopularniejszych modeli dostępnych na rynku. Można je spotkać zarówno w domach prywatnych, jak i w lokalach użytkowych. W latach 1860-1930 sprzedano ponad 50 milionów sztuk krzeseł autoryzowanych. To najlepsza rekomendacja oraz potwierdzenie, że użytkownicy docenili prostą konstrukcję oraz niebanalny kształt.
Dzięki upowszechnieniu ponad 150 lat temu techniki gięcia drewna opatentowanej przez Michaela Thoneta współcześnie możliwe jest produkowanie jakościowych mebli wykorzystujących tę metodę. Na rynku znajdziemy zarówno siedziska inspirowane projektami słynnego austriackiego stolarza, jak i zupełnie nowe oraz innowacyjne rozwiązania. Warto zapoznać się ofertą dostępnych na rynku krzeseł i mebli z giętego drewna. Zapraszamy również do artykułu opowiadającego o krzesłach fornirowanych!
Koniecznie sprawdź wszystkie nasze krzesła z drewna giętego.